Sharia-les voor Nederlandse rechters

Op gezag van prof. Maurits Berger bovenaan gezet


Sharia-les voor Nederlandse rechters (zie GeenStijl van 10 januari).

Over de islamitische sharia kan je haast iedereen haast alles wijsmaken. Bijvoorbeeld dat de sharia voor ‘meer dan 95% identiek is aan het Nederlands recht’. Of dat het een soort muf canoniek recht is, alleen van toepassing op geestelijken, of alleen op moslims. En dat is allemaal niet zo. De sharia gaat over alles en telt een menigte van bepalingen die van toepassing is op wie geen moslim is. Die regels stemmen wie er kennis van neemt, niet vrolijk.

De sharia is een eeuwenlang bijgeslepen systeem dat tot doel heeft de wereld aan de regels van de islam te onderwerpen, zo nodig met harde hand. Doel van de sharia is alle concurrerende systemen weg te vagen, zo mogelijk met overreding, zo nodig met list en bedrog, maar uiteindelijk ook met dreiging met geweld. Wie met geweld dreigt maar het nooit gebruikt is een dwaas. De sharia-fanatici zijn geen dwazen.

Er zijn allerlei regels van de sharia die je moet kennen om te geloven dat ze werkelijk luiden zoals ze luiden, en zelfs dan nog heb je om de zo veel tijd de neiging het weer eens op te zoeken, of een collega te vragen of het wel klopt. De kwaadaardigste regel van de sharia is nog steeds dat een gehuwde vrouw verstoten kan worden door haar man, en dat die man die verstoting kan herroepen zonder dat haar mee te delen. Maar dan geldt ze voor de sharia nog wel als gehuwd, en een eventueel nieuw door haar gesloten huwelijk met een derde is ontucht – op ontucht staat de doodstraf door steniging. In de praktijk weet een vrouw nooit zeker of ze volgens de sharia nu gescheiden is of niet.

Of ook kindermoord. Dat is, in Nederlandse termen gezegd, een klachtdelict waar de voogd van het vermoorde kind over klagen moet. Maar als die voogd nu zelf de moordenaar is? Dit heeft eigenaardige consequenties wanneer het over eremoord gaat. Het maakt de eremoorden mogelijk.

Nog een voorbeeld? Een Nederlandse vrouw die naar Nederlands recht gescheiden is, is volgens de sharia alleen dan gescheiden, en weer huwbaar geworden, als haar man haar volgens de regels van de sharia heeft verstoten. Heeft hij dat niet, dan is hij nog steeds haar echtgenoot. De sharia geeft de echtgenoot het recht zijn vrouw met geweld door bijvoorbeeld de politie weer naar de echtelijke woning terug te laten bezorgen. Een Nederlandse vrouw die met een moslim getrouwd geweest denkt te zijn, kan dus tijdens de vakantie in het land van de grootouders van haar kinderen eenvoudig worden opgepakt. Het zou goed zijn als rechters zoiets zouden weten wanneer er bij een Nederlandse echtscheiding over voogdij gesteggeld wordt.

De Koran is een antiek boek, en vaak weet niemand wat de tekst betekent. Of soms zelfs hoe de tekst precies luidt. Maar het zal wel weinig goeds zijn wat de Koran in petto heeft voor wie geen moslim is: er is voortdurende sprake van moord en doodslag. Volgens de Koran heeft God gezegd: ‘Doodt hen waar ge ze maar kunt vinden’, en ‘Wie geloven dat Jezus de Messias is – moge God hen laten doden in de strijd’. Misschien bedoelen deze verzen iets heel aardigs te zeggen, God is immers reuze lief volgens de Nederlandse uit Iran afkomstige schrijver Dr. Kader Abdolah, maar het zijn teksten die er toch wat dubieus uitzien. Zo stellen wij in het Westen ons God niet voor, zelfs als we atheïst zijn.

De Koran is dan wel antiek en oud, maar shariahandboeken zijn recent en nieuw. Elke islamitische gemeenschap heeft tot op het nabije verleden bijgewerkte sharia-handboeken waar zo precies mogelijk staat uitgespeld hoe de sharia luidt. Zulke handboeken zijn meestal in de moskee te koop. Wanneer de Koran onduidelijk is, is daar weinig aan te doen, behalve door commentaren op de koran te schrijven, maar wanneer de sharia onduidelijk is, worden de regels in de boeken bijgeslepen. Elke generatie slijpt mee, de sharia is dus nooit verouderd. De sharia is niet onduidelijk, de sharia is niet antiek, de sharia is altijd bijgewerkt tot op dit of eventueel het vorig jaar, er is geen stad waar geen recente sharia-handboeken liggen die dat kunnen laten zien.

Er kan geen enkel misverstand bestaan over hoe de bepalingen van de sharia luiden. Ja, er zijn kleine lokale verschillen zoals in elk rechtssysteem. Als de regels van de sharia niet vast lagen (zoals de vrienden en vriendinnen van de islam soms wel betogen) was de sharia nog bedreigender dan hij nu al is. Op sommige punten is de sharia inderdaad bedreigend want de sharia omschrijft delicten wel heel ruim, bijvoorbeeld ‘verderf brengen in het land’, of ‘schennis van de majesteit van de Profeet’, maar de bepalingen over de straffen die dan moeten worden opgelegd, staan (ook bij die wel heel losjes omschreven delicten) helder zwart op wit. Op veel punten is de sharia zo onduidelijk en vaag dat wie kwaad wil, eigenlijk altijd wel iets kan vinden om zijn persoonlijke vijanden in hun kraag te (laten) pakken, zeker wanneer die geen moslim zijn, en in bijvoorbeeld Pakistan gebeurt dat regelmatig.

Het is goed wanneer Nederlandse geleerden die verstand van de sharia hebben, daar les over geven aan de frisse jongens en meisjes die de Nederlandse rechterlijke macht vormen. Er is in Nederland een lange academische traditie van bestudering van de sharia. Dat is begonnen in de tweede helft van de negentiende eeuw, met het werk van Christiaan Snouck Hurgronje die als een negentiende-eeuwse James Bond er zelfs in geslaagd is enige tijd in Mekka sharia te studeren, bij de leidende islamitische wet- en schriftgeleerden van zijn tijd.

In de eerste helft van de twintigste eeuw kon je daarom in Nederland niemand veel op de mouw spelden over de bepalingen van de islamitische wet. In de loop van de tweede helft van de twintigste eeuw is dat op schokkende manier veranderd. De deskundige rechters die de cartoonist Gregorius Nekschot moesten berechten, hadden geen idee wat er bedoeld werd toen er ‘sharia-handboeken’ ter sprake kwamen, en wat of er daar te lezen zou kunnen zijn over bepalingen ten aanzien van de rechtsgevolgen van geslachtsgemeenschap met dieren. Dat was van belang, want daarover gingen een aantal tekeningen van Nekschot die zich, o foei en schande, had laten inspireren door term ‘geitenn**qers’.

Aan de Nederlandse universiteiten zijn in de relevante vakken niet zo veel academici meer werkzaam die de sharia en de islam nog bestuderen op de manier waarop ook andere systemen, godsdiensten, rechtsstelsels en ideologieën bestudeerd worden. Het is angst, zorg en onderwerping dan wel liefde voor de islam wat de klok slaat. Desalniettemin, beschaafde bangige kritiek is altijd nog beter dan propaganda en onwetendheid. Bij de sharia liggen de zaken zo duidelijk dat de oppervlakkigste kennis al behulpzaam is om de morele kwaliteit van het systeem te beoordelen.

Het aantal mensen dat complete toepassing van alle details van de bepalingen van de sharia verlangt, en bereid is daar heel ver voor te gaan, is in de wereld, en ook in Nederland, zo groot dat we ons niet kunnen veroorloven ons over de sharia maar van alles te laten blijven wijsmaken. Politici en rechters horen uit eigen wetenschap te weten wat de sharia is, en voorschrijft. En eigenlijk zou helemaal niemand zich over de inhoud van de sharia moeten laten bedotten. Hoe eerder we daarvan op de hoogte zijn, hoe beter. Laten we alsjeblieft beginnen bij de juristen, en dan zo snel mogelijk de politici er achteraan.

11.1.2012

Literatuur: Nuh Ha Mim KELLER, Ahmad ibn Naqib al-Misri, Reliance of the Traveller, Beltsville, Maryland U.S.A., 1994. Arun Shouri, The Sharia in Action, or The World of Fatwas, New Delhi 2002; beide boeken makkelijk verkrijgbaar via Amazon.com.

Zie ook Sharia 4 U