Vijftien straffen van Allah

Drie jaar woonde de journaliste en diplomatenvrouw Betsy Udink in Riyadh. Drie jaar waarin zij zich verzette tegen strenge fundamentalistische regels die erop gericht zijn vrouwen onzichtbaar te maken achter de sluier. Nu eens satirisch of woedend, dan weer humoristisch doet zij verslag van haar wederwaardigheden in het land achter Mekka, het islamitische koninkrijk Saoedi-Arabië.

De Raad en ik waren op weg naar Hail, een stad zeshonderd vijftig kilometer ten noorden van Riyadh. De Raad moest persoonlijk een brief overhandigen aan de emier, de gouverneur van de gelijknamige provincie, prins Moekrin, tweeënveertigste zoon van koning Abdoel Aziz en (half-)broer van koning Fahd.

Omstreeks twaalf uur, toen de zon op haar hoogst stond, en tegen zonsondergang om een uur of zes, zagen we vrachtwagenchauffeurs en bestuurders van personenauto's - wildvreemden voor elkaar - langs de kant van de weg stoppen en zich gezamenlijk en symbolisch met het zand van de woestijn reinigen. In de onbegrensde ruimte van het Saoedische landschap gingen ze zo dicht mogelijk bij elkaar staan en bogen zich in de richting van Mekka. Veel automobilisten stoppen rond gebedstijd bij een tankstation.

Ieder benzinestation in het Koninkrijk heeft zijn eigen, van lelijke cementblokken opgetrokken moskeetje waar de reizende moslim zich van zijn religieuze plichten kan kwijten. De moskeetjes zijn witgesausd en hebben een piepklein minaretje met een halve maan en een luidspreker erop. Geen franje, geen plaatje tooit de gebedshuizen in Saoedi-Arabië. De wahhabitische islam staat geen verfraaiingen of versieringen toe, dat zou maar tot afgoderij leiden. De beleving van de islam zoals de wahhabitische school die in Saoedi-Arabië aan de moslims voorschrijft betekent voor de gelovigen het nauwgezet volgen van de regels. Twijfelen kan niet. Interpreteren evenmin. Slechts het strikt volgen van de koran en de hadith (de overleveringen van de profeet Mohammed) is toegestaan.

Ondanks de grote afstanden (Saoedi-Arabië is vier keer zo groot als Frankrijk) en de verscheidenheid aan stammen is het een uniform land. Alle moskeeën zien er hetzelfde uit, en alle mensen gaan hetzelfde gekleed: mannen in een witte, zwarte abbaya en een dikke, zwarte sluier. Niet alleen zijn er voor vrouwen voorschriften hoe zich te kleden maar ook zijn er kledingregels voor mannen. 'Mannenkleding moet wijd genoeg zijn zodat men niet an zien wat eronder zit,' schrijft een sjeich in de Saudi Gazette. 'Bovendien mogen mannen niet als de ongelovigen gekleed gaan.' Ik neem aan dat dit betekent dat Saoedische mannen niet in een broek met een overhemd en een jasje mogen lopen. Zelden heb ik een Saoediër in het Koninkrijk in westerse kleding gezien. Vrijwel iedereen heeft altijd, onder alle omstandigheden, die witte thoob aan.

In de steden zien de moetauwa's erop toe dat winkels en restaurants vijf keer per dag tijdens het gebed dichtgaan. Maar langs de grote autowegen zijn geen vrijwilligers van de Vereniging tot het bevel van het doen-zoals-het-hoort en het weerhouden van het kwade om met hun bamboestokken en felle blik in de ogen van de gelovigen te dwingen de regels na te leven. Het lijkt dus of Saoediërs spontaan langs de kant van de weg de salaat (het gebed) verrichten. Dat dit slechts schijn is ontdekte ik in Hotel al-Djebalein (De Twee Bergen) in Hail waar we voor een kop koffie stopten. Daar hing naast de lift een lijst met afgrijselijke straffen die een moslim te wachten staan als hij niet vijf keer per dag bidt.

'Allah heeft vijftien straffen voor hen die de salaat niet verrichten: zes in deze wereld, drie bij de dood, drie in het graf, en drie op de Dag des Oordeels,' stond er op het stencil. 'Het werk van degeen die de salaat niet doet, wordt door Allah niet gezegend. Allah haalt de vrome trekken van zijn gezicht. Bidt hij weleens een enkele keer, dan wordt zijn gebed niet naar de hemel gezonden. Bij zijn dood zullen de vromen geen gebed voor hem opzeggen. Hij sterft smadelijk. Hij sterft hongerig. Hij sterft dorstig. Ook al krijgt hij al het water uit alle zeeëen te drinken, dan nog zal zijn dorst niet gelest zijn [sic].

Allah zal het graf van degeen die de salaat niet verricht zo nauw en klemmend maken dat zijn ribben breken.

Allah stookt het vuur in zijn graf op en laat een slag op hem los.

Voor het niet verrichten van het ochtendgebed wordt hij van de ochtend tot de middag geslagen. Voor het niet verrichten van het middaggebed wordt hij van de middag tot de avond geslagen. En zo wordt hij geslagen tot hij zeventig armlengtes diep is gezonken.

Op de Dag des Oordeels laat Allah de duivel op hem los, die hem naar de hel zal slepen.

Op de Dag des Oordeels valt het vlees van zijn gezicht en beveelt Allah dat hij naar het vagevuur moet.

Dit is de traditie van de profeet die gezegd heeft: "Wie de salaat niet verricht, zal vijftien straffen krijgen".'

Het stencil was ondertekend met: 'Het ministerie van handel, directie hotels.'

Te oordelen naar de ingezonden-brievenrubrieken van de Saoedische kranten en tijdschriften maken moslims zich grote zorgen over het al dan niet juist opzeggen van de gebeden. Kort geleden vroeg ene mr. Ismaïl uit Riyadh aan Arab News of hij er goed aan had gedaan na het fadjr-gebed (het eerste gebed van de dag, vóór zonsopgang) en na het asr-gebed (het derde gebed van de dag dat tussen drie en vier uur 's middags valt) een vrijwillig gebed op te zeggen.

Nee, schreef de sjeich van Arab News, dat is fout. Een vrijwillig gebed na de fadjr mag pas gezegd worden als de zon hoog aan de hemel staat en na het maghreb-gebed als de zon geheel is ondergegaan. Het vrijwillige gebed na de fadjr en vóór de maghreb is niet alleen fout, het is zelfs absoluut verboden, aldus de sjeich. 'Als wij duidelijke instructies van de profeet hebben gekregen, moeten wij hem zonder meer gehoorzamen,' schreef hij. Vervolgens citeerde de sjeich de hadith waarin Mohammed het vrijwillige gebed na de fadjr en vóór de magreb heeft verboden. Volgens hem heeft de profeet dat gedaan om te voorkomen dat deze gebeden ontaarden in het aanbidden van de rijzende en dalende zon.

Alsof de strenge voorschriften voor het doen van de salaat voor moslims geen aansporing genoeg vormen, hebben twee islamitische artsen, dr. Abdoel Ahad en dr. Mechdi Hassan, in een artikel in de in Djeddah verschijnende Muslim World League Journal de fysieke en psychische voordelen van het islamitische gebed uit de doeken gedaan. In de eerste plaats, schrijven de artsen, heeft de concentratie die vijf keer per dag nodig is voor het verrichten van het gebed een psychotherapeutische waarde want de gelovige vergeet voor enige tijd de zorgen van de dag.

Zonder enige zweem van ironie beweren de twee artsen dat het opheffen van de armen en het op gelijke hoogte van de oren brengen van de duimen een goede gymnastiekoefening is voor de spieren van het bovenlichaam. Na het opheffen van de armen zegt de gelovige een soera (een koranvers) op en 'dat is goed om zijn hersenen te trainen'. Bij het vooroverbuigen, waarbij de handen op de knieën rusten, worden alle spieren van het lichaam gebruikt. De nek blijft horizontaal en volgens de artsen is deze buiging even veel waard als een bezoek aan de fysiotherapeut.

Het is als trimmen: door de bewegingen tijdens de salaat wordt meer zuurstof door het lichaam gevoerd. Bovendien stroomt meer bloed naar de hersenen. Vijf keer per dag vooroverbuigen is zo menen de schrijvers, ook goed tegen voorhoofdholte-ontsteking omdat het slijm automatisch wegvloeit. In koude landen heeft het gebed eveneens grote voordelen. Door de teraardewerping stroomt meer bloed naar het gezicht en heeft de gelovige niet te lijden van koude wangen.

De volgende buiging (de sajdah), waarbij het hoofd de grond raakt en het lichaam op handen en knieën steunt, is een goede hulp in het voorkomen van aandoeningen aan de rug. Het doen van de sajdah, zo beweren Ahad en Hassan, voorkomt door het samenknijpen van de billen aambeien en verzakking van de baarmoeder.

Het bij gebrek aan een uurwerk kijken naar de stand van de zon om de tijd van het gebed vast te stellen en het volgen van de bewegingen van de imam zijn goede oefeningen voor de ogen.

'Het evenwichtsorgaan, ten slotte krijgt een beurt als wij, zoals voorgeschreven, met de rechtervoet de moskee binnenstappen en de moskee met de linkervoet eerst verlaten,' schrijven de twee islamitische artsen, die wijd en zijd in de Saoedische pers zijn geciteerd.

Een professor uit Turkije, de hersenchirurg Yalgen Tono, vertelde een zaal vol studenten van de Koning Saoed Universiteit dat de rituele wassing voor de salaat ontsteking van de hersenen voorkomt. Professor Tono had twee groepen van dertig mannen bestudeerd. Uit zijn onderzoek was gebleken dat het voor het gebed vereiste uitspoelen van ogen, oren, en neus ontstekingen van de hersenen tegengaat. Daar komt bij dat het sprenkelen van water op het hoofd de hersenen koel houdt en hersenziektes voorkomt, aldus professor Tonno.

Uit: Achter Mekka - Betsy Udink
Auteur van Allah & Eva
Eldorado Reizen, www.uitgeverij-eldorado.nl

Bestellen?