Fleet Foxes en R.E.M. lossen hoge beloftes in

Het titelloze debuut van folkband Fleet Foxes uit Seattle was voor veel muziekliefhebbers een van de muzikale hoogtepunten van het afgelopen decennium. De cd werd wereldwijd de hemel in geprezen door de critici en ook in commercieel opzicht was het een redelijk groot succes, zeker gezien het imago van de band, dat eerder bij de alternatieve rockscene aansluit. Bandleider en componist Robin Pecknold wilde met zijn vijf mede-Fleet Foxes gewoon muziek maken die ze zelf mooi vonden; wereldwijd succes was niet direct iets waar ze op hadden gerekend.

De meer dan anderhalf miljoen YouTube-hits voor het prachtige He doesn’t know why en zelfs meer dan vijf miljoen YouTube-hits voor de bescheiden hit

White winter hymnal illustreren de populariteit van de band. Hun leeftijd (ze zijn inmiddels ergens midden twintig) en enthousiasme, gecombineerd met de juiste – Seattle – looks en een contract bij het vermaarde Subpop-label dat sinds de dagen van Nirvana eind jaren ’80 en begin jaren ’90 synoniem staat met grunge, zijn wellicht een verklaring voor de aantrekkingskracht die de band heeft op Gen X en Gen Y, terwijl hun sound – die sterke herinneringen oproept aan bands als The Beach Boys en Crosby, Stills and Nash – zonder twijfel een belangrijke reden is voor de populariteit van de band in de 40+ categorie.

Het was dan ook logisch dat er met hoge verwachtingen werd uitgekeken naar het tweede album Helplessness Blues, zeker nadat release verschillende keren was uitgesteld. Met als hoogste notering een vierde plaats in de Billboard top 200 lijkt het ook met de commerciële impact wel goed te zitten. Op eerste gehoor is Helplessness Blues weinig verrassend, maar ik had eerlijk gezegd niet echt anders verwacht. Van Pecknold’s uitspraken dat hij met dit album een ander en vooral rauwer geluid nastreefde is weinig te merken. Maar wie maalt daarom met zoveel prachtige nummers? Instant classics als eerdergenoemde nummers van het debuut zijn er niet direct, maar er is veel dat er dicht bij komt, zoals Lorelei en het slotnummer Grown Ocean. Nog meer dan aan The Beach Boys of CS&N, roept dit tweede album herinneringen op aan Simon & Garfunkel en de prachtige harmony vocals op het titelnummer brengen zelfs de dagen van de Everly Brothers in herinnering, terwijl de prima produktie ervoor zorgt dat de plaat nergens gedateerd of retro klinkt. Met Helplessness Blues bevestigen de Fleet Foxes hun status als een van de beste bands van de laatste jaren.

De drie overgbleven leden van R.E.M. zijn zo’n 25 jaar ouder dan de leden van Fleet Foxes. Daarnaast hebben ze 13 albums meer op hun naam en Collapse into Now is de 15e in de rij, en het vijfde album sinds drummer Bill Berry de band in de late jaren ’90 verliet om boer te worden. Volgens de sticker op de cd-hoes is dit ‘one of the most anticipated albums of 2011’. Waarschijnlijk lagen de verwachtingen rond het tweede Fleet Foxes-album iets hoger, maar de wereldwijde fanbase van R.E.M. heeft alle reden blij te zijn met dit nieuwe album.

Een R.E.M.-plaat staat per definitie voor kwaliteit en je kunt ieder nieuw album kopen zonder het eerst te beluisteren. De muziek van R.E.M. doet eigenlijk altijd dienst als een van je beste vrienden; iemand die troost biedt en op wie je blindelings kunt vertrouwen, zeker omdat hun nummers veel fans hebben begeleid tijdens de belangrijkste decennia van hun leven. Daarnaast is R.E.M. een van de weinige bands (U2 is een ander goed voorbeeld) die er mee weg komen te klinken als een pastische op hun eigen werk, terwijl ze tegelijkertijd even sterk en overtuigend klinken als altijd. Nadat de band na het tegenvallende Around the Sun uit 2004 hun relevantie in de huidige muziekwereld hadden herbevestigd met de lovend ontvangen voorganger Accelerate uit 2008, hebben ze de critici weer aan hun zijde en ook dit nieuwe album werd met lovende recensies onthaald. Nummers als Everyday is yours to win en Me, Marlon Brando, Marlon Brando and I kunnen zich meten met hun beste werk. Met gastoptredens van Patti Smith en Pearl Jam’s Eddie Vedder vormt Collapse into Now een waardevolle toevoeging aan hun indrukwekkende back catalogue en daarmee wordt de reeks kwaliteitalbums sinds het debuut Murmur uit 1983 voortgezet.