The Tree of Life

Op een miezerige Pinkstermaandag trakteerde ik mijn echtgenoot op een paar uurtjes bioscoop. Mijn keuze was gevallen op The Tree of Life van de Texaanse regisseur Terrence Malick (Badlands, The Thin Red Line).

“Waar gaat het over,” vroeg manlief op weg naar de bioscoop.
‘Geen idee, maar hij is controversieel en daar houd ik van.’
“Is hij leuk,” zeurde de Louis de Funès fan door.
‘Geloof het niet, maar hij is niet bloederig.’
“Maar waarom deze film?”
‘Omdat ik zowel slechte als lovende kritieken heb gelezen. Dat maakt me nieuwsgierig. En ik wil Sean Penn
weer eens zien.’ (Ondanks een draak als Into the Wild blijf ik fan van deze acteur. Enigszins teleurgesteld was ik dan ook door zijn betrekkelijk kleine rol.)

We trace the evolution of Jack, an eleven-year-old boy in the Midwest, who is one of three brothers. At first, the world seems marvelous to the child. He sees everything as his mother does, with the eyes of his soul. She represents the way of love and mercy, while the father tries to teach his son the world's way, of putting oneself first. Each parent tries to influence Jack, who must reconcile their claims with each other. The picture darkens as he has his first glimpses of sickness, suffering and death. The world, once a thing of glory, becomes a labyrinth. Voor de uitgebreide synopsis en cast verwijs ik naar de IMBD site.

De zaal zat redelijk vol. Het publiek was onrustig.
Gepraat, knisperend papier, gekraak van chips, gehoest en een aantal weglopers deden vermoeden dat de film niet boeide.
Ook mijn echtgenoot zat iets te vaak in zijn ogen te wrijven.
‘Wil je weg?’ fluisterde ik na de (te lang durende) evolutiebeelden.
“Is dit een natuurfim of een LSD-trip?” Door de cynische ondertoon in zijn vraag hielden we het vol.
Tweeënhalf uur!

Na afloop hoorde ik negatieve reacties. “Hèhè, mogen we eruit?”
Iemand vroeg zich hardop af waarom deze film een Gouden Palm had gewonnen in Cannes.
Mijn eerste reactie was er ook een van teleurstelling. Met een katterig gevoel liepen we naar huis.

Wij zagen The Tree of Life in een van de kleine zalen van Cinerama (Rotterdam), daar waar hij volgens deskundigen niet thuishoort.
Malick heeft deze film gemaakt voor IMAX theaters. Voor grote schermen, niet voor filmhuizen. Daardoor komen vooral de (hallucinerend aandoende) beelden van de schepping niet tot hun recht.

De film moet betijen – hij moet intrekken.
En dat gebeurde. Thuis.

Opvallend vond ik dat er geen zuchtje humor of ironie in te bespeuren viel. Het is ook geen verhalende, maar een thematische film. Je wordt overvoerd met metaforen en symbolieken.
Het gaat over de oorsprong, het leven, de dood, over rouwen en over het verlies van onschuld. Het gaat over godsdienstige vraagstukken, maar het is bij mij niet overgekomen als een religieuze film.
Ik was geboeid door de zo prachtig in beeld gebrachte jaren vijftig samenleving in het zwaar gelovige Waco, Texas. Door de fantastische acteerprestaties van “de kinderen”. Door herinneringen die het bij mij opriep. Ja, zelfs door herkenning.

Het klinkt zo cliché als ik zeg dat deze film “iets met je doet.” Maar in mijn geval is dat toch echt zo.
Eerst die negatieve impuls – de weerstand. Dan - geleidelijk aan - de appreciatie.

The Tree of Life vond ik niet slecht, niet subliem, maar wel bijzonder.
Een film die je op velerlei manieren kunt interpreteren en waar zeker een boompje over op te zetten valt.

http://www.youtube.com/watch?v=DlYYreuK8vo (trailer)