Overbetrokken

Het UAF - Stichting voor Vluchtelinstudenten - ondersteunt hoger opgeleide vluchtelingen bij hun zoektocht naar een passende baan. Goed werk.

Dat vonden de ongeveer honderd genodigden bij de forumdiscussie in de Stadsschouwburg ook, dat ze goed werk deden.

Persvoorlichter Nadja van Haren van het UAF kwam met een waarschuwing vooraf. Ze wilde niet dat we de hoogopgeleide vluchtelingen 'lastig vielen'. 'Die mensen hebben van alles meegemaakt. Die kun je niet zomaar alles vragen. Ik stel voor dat je het niet over martelen hebt.'
De onderwerpen van de formumdiscussie waren 'Banenoffensief voor vluchtelingen' en 'De samenwerking tussen UAF en Achmea met betrekking tot werkervaringbanen'.

Vragen over 'martelen' waren nog niet in ons opgekomen. Persvoorlichter Nadja gaf toe dat ze 'overbetrokken' was. Ze had het idee dat ze haar vluchtelingen moest beschermen om excessen te voorkomen. 'Ik wil niet dat journalisten vluchtelingen aan het huilen brengen.'

We wilden geen hoogopgeleide vluchtelingen aan het huilen brengen. Bij 'overbetrokkenen' waren we wat minder voorzichtig.
Ik: 'Jij bent een heel slechte persvoorlichter.'
Persvoorlichter Nadja: 'Daarom begin ik binnenkort zeker ergens anders als communicatiemedewerker.' Waar dat was, wilde ze niet zeggen.

Goed, de forumdiscussie.
Achter een grote tafel zaten vier hoogopgeleide vluchtelingen. Ze werden geflankeerd door meneer Van Hal, die over het personeelsbeleid van Achmea - 'Twintigduizend medewerkers, 1600 managers' - ging. Hij glom ervan.
Achmea liep nogal voorop qua diversiteitsbeleid. Als het aan hem lag, kwamen er naast vluchtelingen ook nog eens grote porties gehandicapten bij.
Er was ook een presentator in een te groot pak.
Hij sprak in lange, moeilijk verstaanbare zinnen, die vaak eindigden in een stelling, waarmee alle aanwezigen het eens waren.
-Hoogopgeleide vluchtelingen wilden passende arbeid.
-Van Hal van Achmea wilde ze graag in dienst nemen.
-De rest van de zaal vond het fantastisch dat Achmea en Van Hal dat deden.
-Waren er maar meer bedrijven als Achmea.
-Waren er maar meer Van Hals.
-Maar die waren er niet veel.
-Dat was het probleem.
-Goed dat het UAF bestond.
-Applaus.

Eigenlijk waren we na tien minuten wel klaar, maar daarna zei iedereen nog een keer of zes hetzelfde in zijn eigen woorden. Op de eerste rij viel een man in slaap. Ook UAF-voorzitter Ruud Lubbers had het zichtbaar moeilijk.
Naast hem zat UAF-directeur Kees Bleichrodt, de stropdas scheef, de vinger aan de mond.
Meneer Van Hal van Achmea snapte niet dat er niet meer bedrijven met hoogopgeleide vluchtelingen werkten. 'Bij ons was het tijdens vergaderingen soms net een kippenhok. Wat een gekwek. Iedereen door elkaar heen. Dat veranderde met komst van de vluchtelingen. Sommigen zijn heel moeilijk te verstaan. Dat dwingt je om goed te luisteren. Het is de vergaderingen ten goede gekomen. En ze nemen nieuwe normen en waarden mee... Op afdelingen was het de gewoonte om alles tegen elkaar te zeggen. Recht voor z'n raap. Nu zit er eentje uit Afghanistan tussen en zit daar een slot op. We denken eerst na: kan het eigenlijk wel wat ik allemaal wil zeggen?'

Na afloop van het debat toverde directeur Kees Bleichrodt een camera uit zijn colbert. Het zou fijn zijn als een vrijwilliger hem wilde kieken met voorzitter Ruud Lubbers. Dat gebeurde. Hij ging er speciaal voor staan en trok zijn stropdas recht.

Toen het klaar was, kregen fotograaf Co en ik te maken met Wies Kalsbeek, een gezette mevrouw van de afdeling 'Job Support' van het UAF. Ze had geen hoge pet van ons op, maar dit terzijde.
Wat we van de forumdiscussie hadden gevonden?
Saai.
Wies: 'En dan ben ik nieuwsgierig en denk: waarom?'
In de argumenten - Iedereen was het met elkaar eens. De presentator was amper te verstaan - kon ze zich deels vinden.
'Misschien is een discussie leuker als niet iedereen het met elkaar eens is, maar dat de presentator onduidelijk sprak, vond ik een pre. Het dwingt je te luisteren.'
Wies begon over de zinderende muzikale theatervoorstelling Excellence in Exile, die speciaal voor het zestigjarig jubileum van het UAF in elkaar was gedraaid. 'Onze directeur adviseerde me met klem om me daar eens heftig tegenaan te bemoeien. Een hele klus. Dus...'
We vertelden voorzichtig dat we niet naar die voorstelling gingen.
Wies: 'Ooo, maar er zit Joegoslavische muziek in...'
Wij: 'Echt niet.'
Wies: ''Lekker opzwepend...'
We bleven 'nee' schudden.
Wies: 'Doe het dan niet als journalist. Doe het als mens. Doe het voor jezelf.'

We gingen onverstaanbaar praten. Dat hielp.

Marcel van Roosmalen

Deze tekst verscheen in Intermediair (5) van 29.1.2009 (Intermediair), rubriek: Marcel van Roosmalen op zoek naar Nederland.

Van Roosmalen is freelance journalist en schrijver: boeken.