Je beste vrienden zitten bij de VARA

Je beste vrienden zitten bij de VARA

De dag begon altijd met een strijdlied. Morgenrood. Of: So-sie-ja-lis-ten sluit de rij-jen, het ro-de vaan-del vol-gen wij! In de avonduren luisterde je naar De Familie Doorsnee. Later kwamen de niet te missen tv-programma’s. Zo is het toevallig ook nog eens keer, met het grensverleggende item ‘Beeldreligie’, dat gekwetste christenen hoog in de gordijnen joeg.

Op zaterdagavond had je Eén van de Acht, gepresenteerd door Mies Bouwman, met de lopende band vol mooie prijzen als spannend slot van de spelshow. Het jonge talent Sonja Barend presenteerde frisse jongerenprogramma’s. Ombudsman Marcel van Dam klaagde misstanden aan zoals de ‘spontaan ontploffende’ flessen van Exota.

Op zaterdagmiddag luisterden we naar In de Rooie Haan, het agitprop-radioprogramma van Nieuw-Linkser Jan Nagel, waar politici langs kwamen voor spraakmakende onthullingen. Allemaal uitzendingen van de VARA, de voormalige Vereniging Arbeiders Radio Amateurs, de ‘omroep van de zich emanciperende arbeidersbeweging, de omroep van het vrije woord, van de geestelijke en zedelijke verheffing van de arbeidende bevolking, en van het nuttig en aangenaam bezig houden’. Ik citeer hier de eigen geschiedschrijving van de VARA, de omroep waar je beste vrienden zaten.

In de vrolijke jaren ’60 van de vorige eeuw diende zich een nieuwe publieke omroep aan, die programma’s wilde maken ‘vanuit de belevingswereld van Nederlandse christenen’. Deze Evangelische Omroep kon wel wat ‘hand- en spandiensten’ gebruiken bij de ledenwerving. Genoeg aanleiding dus voor de VARA om zo’n ‘veelbelovende initiatief’ te hulp te schieten?

Nee, natuurlijk kreeg de Evangelische Omroep (EO) geen steun van de VARA. De beste vijanden van de EO zaten juist bij de VARA en de VPRO. De evangelische club is nog altijd een dankbaar object voor hoon en spot, cabaret en satire. Heerlijk. Artistiek hoogtepunt was het lied Onze God is de beste van het zangduo De Positivo’s, een creatie van Kees van Kooten en Wim de Bie.

Binnenkort begint een campagne voor een nieuwe omroep met de naam ‘Zenit’, die programma’s wil maken ‘vanuit de belevingswereld van Nederlandse moslims’. De VARA ondersteunt de eerste publieke moslimomroep ‘met hand- en spandiensten bij de ledenwerving’. VARA-directeur Vera Keur spreekt van een ‘veelbelovend initiatief’.

Fijn om te weten dat je beste vrienden nog altijd bij de VARA zitten. En maar afwachten of de ontluikende moslimomroep met zich laat spotten.

Zenit-initiatiefnemer Radi Suudi was trouwens hoofd van de jury, die de eerste prijs van een essaywedstrijd van de Wiardi Beckman Stichting, het wetenschappelijk bureau van de PvdA, toekende aan ene Faizel Enait. Het is heel erg kort door de bocht, ik geef het toe, want volgens Suudi behoren zowel seculiere als religieuze moslims tot de doelgroep, maar opeens schiet me een nieuw VARA-strijdlied te binnen: Fun-da-men-ta-listen sluit de rij-jen. Het groe-ne vaan-del vol-gen wij!

Carel Brendel

Carel Brendel is auteur van Het verraad van links (Uitg. Aspekt)